حتما خیلی از شما تا کلمه ” خودشیفته” را می شنوید، فردی در ذهن تان تداعی می شود که بی وقفه میل به نمایش دادن خود دارد، دیگران را قبول ندارد و خودش را برتر از همه می داند، و خیلی هم خودش را دوست دارد؛ البته تا حدی هم درست است، اما می دانید که نوعی از خودشیفتگی وجود دارد که اتفاقا خیلی هم درون گرایانه است، میل به انزوا دارد، و شما به راحتی نمی شناسیدش و فریب رفتارش را می خورید!! بله شخصیت خودشیفته ِمنفعل ِ تهاجمی کمی غلط انداز است؛ هوشیار باشید!!!
سواد زندگی؛ توسعه توانمندیهای فردی؛ مریم طرزی– خودشیفتگی یا عشق افراطی به خود اگر از حد بگذرد، نوعی اختلال روانی است. شخصیت خودشیفته به رغم آسیب پذیری بالا مشکلات زیادی برای اطرافیانش ایجاد می کند.
در این متن کوشیده ایم رایج ترین ویژگی های فرد ِخودشیفته منفعل-تهاجمی را به شما بشناسانیم.
شش نکته برای کمک به شما در تشخیص خودشیفتهِ پرخاشگر ِ منفعل
هنگامی که کلمه خودشیفته را می شنوید، احتمالاً انتظار دارید با فردی پر سر و صدا و برون گرا روبه رو شوید که از هیچ تلاشی برای اینکه خودش را به شما بنمایاند، کوتاهی نمی کند.
البته این تصور خیلی هم دور از انتظار نیست، اما افراد خودشیفته متفاوتند و رفتارهای متنوعی از خود بروز می دهند. نوعی از خود شیفتگی وجود دارد که خیلی رفتارهای دال بر نمایش و به رخ کشیدن خود در آن هویدا نیست، برعکس رفتارهای متفاوت دیگری از خود بروز می دهند. بنابراین این اشخاص را از روی رفتارهای دیگری باید شناخت.
با ما همراه باشید تا کمی بیشتر از رفتارهای این دسته از افراد سردربیاوریم:
این افراد به دلیل ماهیت درونگرا و رغبت بسیار بالایی که به منزوی کردن خود دارند، خوشیفتگی شان را علنی نمی کنند. بنابراین اطرافیان این افراد بی آنکه خود متوجه واقعیت امر باشند، گاهی رفتارهای آنان را تقویت و تأیید می کنند، و خود را در معرض فریب شان قرار می دهند.
خودشیفته آسیب پذیر یا منفعل – پرخاشگر
اصطلاح “خودشیفتگی” برای صحبت در مورد افرادی استفاده می شود که ویژگی های شخصیتی خاصی دارند که مشکل ساز هستند. آنها اغلب در روابط اجتماعی و سایر زمینه های زندگی تضاد ایجاد می کنند.این افراد همیشه خود را حق به جانب ، و در ذهن شان همواره خود را بهتر و برتر از دیگران می دانند.
از مهمترین عوارض چنین دیدگاهی ضایع کردن حق دیگران و نیز استفاده ابزاری کردن از آنهاست.
از جمله ویژگی های خودشیفته می توان به موارد زیر اشاره کرد:
حس بسیار زیاد خودبزرگ بینی
عدم همدلی با دیگران
نیاز دائمی به توجه
با این حال، ویژگی های شخصیتی خودشیفته را داشتن با اختلال شخصیت خودشیفته یکسان نیست. در واقع، دومی تصویر پیچیده تری است، اگرچه جنبه های ذکر شده در بالا در هر دو مورد وجود دارد.
بسیاری از نویسندگان ادعا می کنند که خودشیفتگی چیزی بیش از یک ویژگی است. آنها آن را به صورت یک طیف می بینند. بنابراین، می توان انواع مختلف خودشیفتگی را تشخیص داد. به عنوان مثال، افراد خودبزرگ بینی که بسیار هم آسیب پذیرند.
قاعدتاً مردم فقط نوع اول را تشخیص می دهند، زیرا همان طور که از عنوانش پیداست، خودشیفته ها بسیار برون گرا و اهل نمایش و تظاهرند.
دسته دوم معمولاً افرادی خجالتی و درونگرا با عزت نفسی پایین هستند. به همین دلیل، مردم اغلب شناسایی آنها به خطا می روند، زیرا تشخیص شخصیت خودشیفته منفعل-تهاجمی ساده نیست.
بنابراین خودشیفته ها بر حسب نوع رفتارهای غالبی که از خود نشان میدهند دو گروهند: خودشیفته های خودبزرگبینی که خیلی هم مغرورند و خودشان را بالاتر از دیگران میدانند و خودشیفته های آسیب پذیر که احساس حقارت در زیربنای خودشیفتگیشان قرار دارد.
در همین راستا، این فرضیه وجود دارد که افراد خودشیفته بین آسیبپذیری و بزرگنمایی در نوسان هستند. گور و ویدیگر (2016) مطالعه ای را منتشر کردند که در آن افراد خودشیفته با ویژگی های آسیب پذیری و خودشیفته های خود بزرگ بین را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده اند.
آنها به این نتیجه رسیدند که خودشیفته های ِ خودبزرگ بین هم تا حدی آسیب پذیرند.
نکاتی برای شناخت یک خودشیفته منفعل – پرخاشگر
در اینجا خیلی مهم نیست از چه نوع خودشیفته ای صحبت می کنیم، به هر حال این شخصیت ها به شما آسیب می زنند . با این حال، خودشیفته آسیب پذیر تمایل دارد به صورت مخفیانه عمل کند. به همین دلیل بهتر است یاد بگیرید آنها را شناسایی کنید.
این شناسایی به منظور قضاوت آنها نیست، بلکه برای محافظت از خود در برابر نگرش های مضرشان و نیز در برخی موارد کمک به آنها در جهت تشدید رفتارهای بیمارگونه شان است.
1- عزت نفس پایین
هر دو نوع خودشیفته عزت نفس پایینی دارند، اما این خصلت خود را به روش های مختلف نشان می دهد. برای مثال، خودشیفتههای برونگرا همواره داد سخن می دهند که ما عالی و بی نظیریم ؛ خودشیفته درونگرا برعکس این عمل می کند.
در واقع، این احتمال وجود دارد که این نوع افراد کاملاً غیرقابل اعتماد باشند و ناامن به نظر برسند و در مقابل دیگران طوری وانمود کنند که خودشان را بی ارزش نشان دهند.
دو محقق دیگر در حوزه روانشناسی،رومان و همکاران (2012)، مطالعه ای را در مورد شخصیت خودشیفته خودبزرگ بین و خودشیفته آسیب پذیر انجام داده اند و ویژگی های هر یک را روی نمودار تجزیه و تحلیل کردند. آنها دریافتند که خودشیفتگی آسیب پذیر با سطوح پایین عزت نفس و سطوح بالای اضطراب ناشی از جدایی مرتبط است.
بنابراین وابستگی عاطفی دراین افراد بسیار بالاست.
2- احساس قربانی شدن
این رفتار با عزت نفس پایین ارتباط مستقیمی دارد و تشخیص یک خودشیفته منفعل – پرخاشگر را آسان می کند.
این افراد برای اینکه توجه دیگران را به خود جلب کنند، و دیگران را مجاب به همدلی و همدردی با خود کنند، در همه موقعیت ها خود را قربانی نشان می دهند.
علاوه بر این، این مکانیسمی است که به آنها کمک می کند از خود محافظت کنند، زیرا آنها به هیچ روی انتقاد را برنمی تابند. بنابراین، دیدن خود به عنوان قربانی مانع از احساس گناه یا سرخوردگی آنها هم می شود.
3- توهینهای لفظی
حملات کلامی به افراد دیگر در میان خودشیفتههای آسیبپذیر رایج است. در واقع، برای آنها معمول است که سعی کنند به دیگران توهین کنند و سپس آن را به صورت یک شوخی پنهان کنند. این نگرش راهی برای خراب کردن و تحقیردیگران است، زیرا خودشیفته ها از رقابت می ترسند.
این دسته به افراد توهین می کنند، و به محض مواجه شدن با واکنش شخص مقابل به حس قربانی شدن شان پناه می برند تا در او احساس گناه ایجاد کنند.
4- مسئولیت اعمال خود را بر عهده نمی گیرند
همه ما مرتکب اشتباه می شویم و گاهی تحمل عواقب آن دشوار است، اما انجام این کار نشانه بلوغ است، اما از ویژگی های یک خودشیفته منفعل – پرخاشگر عدم پذیرش مسئولیت کارهایش است.
آنها اغلب دیگران را به خاطر اشتباهات شان سرزنش می کنند و از انجام هر عملی جهت بهبود اوضاع خودداری می کنند.
5- درونگرایی
افرادی با این ویژگی های شخصیتی از تماس اجتماعی اجتناب می کنند و بسیار درونگرا هستند. دلیل این امر این است که آنها از قضاوت شدن توسط دیگران و رقابت برای شناخته شدن واهمه دارند.
بنابراین، با منزوی کردن خود، از خود در برابر هرگونه انتقاد یا چالش بالقوه ای که ممکن است نیاز به نشان دادن قابلیت های خاصی داشته باشند، محافظت می کنند.
6- حسادت
برای این دسته از افراد معمول است که به دستاوردهای دیگران به چشم تحقیر نگاه می کنند و ادعا می کنند که لیاقت موفقیت شان را ندارند. آنها همچنین ممکن است ادعا کنند که به یک دلیل یا دلایل دیگر، این آنها بودند که مستحق رسیدن به آن موفقیت بوده اند اما متاسفانه دیگران نتوانسته اند این را تشخیص دهند.
ذهنیت منفی گرای فرد خودشیفته همواره دستاوردهای دیگری را از ان خود می داند و مدعی است که این وسط اجحافی صورت گرفته و حق آنها خورده شده است.
سخن پایانی:
در نهایت، مهم است که به یاد داشته باشید که ویژگی های شخصیت خودشیفته با داشتن یک اختلال شخصیت خودشیفته یکسان نیست. با این حال، این رفتارها می تواند نشان دهنده وجود شرایط باشد. بنابراین، دانستن اینکه چگونه یک خودشیفته منفعل-پرخاشگر را بشناسید، میتواند کلیدی در ایجاد انگیزه در آنها برای جستجوی راهنمایی باشد.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@