
دلیل بسیاری از شکستهای عاطفی، تجاری، تحصیلی و شغلی از ترسهای لانه کرده در وجود افراد نشات میگیرد؛ یعنی وقتی که ترس ما از حد طبیعی خود فراتر میرود و به “اختلال هراس” تبدیل میشود. در این درس با روشهای اصلاح روانشناختی قابل اعتماد و بی ضرری آشنا میشوید که به شما در غلبه و مهار ترستان کمک میکنند.
به هر حال اگر با ترس خود مشکل دارید و فکر می گنید از حد طبیعی فراتر رفته، نباید به قرصها اعتماد کنید. در عوض ، باید به روشهای اصلاح روانشناختی قابل اعتماد و بی ضرر متوسل شد.
ترس چیست؟
تجربیات ترس می تواند خود را در اشکال مختلف نشان دهد. تقریباً همه ما تا به حال ترس و وحشت ناگهانی را تجربه کردهایم. به عنوان مثال ، در یک موقعیت خطرناک در خیابان، بروز ناگهانی ترس با ضربان شدید قلب، فکر “چگونگی جلوگیری از چنین وضعیتی در آینده” و احساس “لازم است که برای آرام شدن از این وضعیت خارج شوید” مشخص است.
پر بَسامدترین ترسها کدامند؟
به جز ترس از خطرات عینی، بسیاری از ترسهای ما ناشی از رویدادهایی در آینده، تغییرات جسمی، ناشناختهها و مشکلات عاطفی است. در ادامه به برخی از پر بسامدترین ترسها که از مطالعات جامعهشناختیِ چالشهای زندگی در شهرهای مدرن بدست آمده اشاره می کنیم.
ترس از تنهایی
این احساس ناشی از این واقعیت است که فرد نمیتواند مدت طولانی در تنهایی باشد. بسیاری از افراد همانطور که عادت دارند در جامعه زندگی کنند، مستعد این نوع ترس هستند. در زندگی بسیاری از افراد اتفاق افتاده است که پس از مشاجره یا درگیری با دوست خود، اغلب شروع به ترس از این میکنند که نکند دیگران او را ترک کنند و تنها بمانند. این اندیشه منفی باعث میشود که در سایر روابط خود نیز دچار شک شده و در دوری باطل گرفتار آید که حاصل آن دوری از دیگران و تنهایی است.
مبارزه با چنین اندیشهای ممکن و ضروری است. سعی کنید خود را بیشتر دوست داشته باشید ، به ویژگیهای شخصیت خود ارزش دهید و مرتباً بهبود پیدا کنید.
ترس از مرگ
یکی از ترسهایی که در جوامع مدرن و خصوصا در میان جوانان زیاد دیده می شود ترس از مرگ است. این ترس خصوصا زمانی رخ میدهد که کسی از اطرافیان بمیرد یا در موقعیتهایی مثل جنگ یا بیماریهای همهگیری چون کرونا که با تعداد بالای مرگ و میر در جامعه مواجه هستیم. مرگ ناشناخته است، بنابراین بسیاری نمیخواهند با آن چه راز و رمزش برای آنها باقی مانده است، روبرو شوند. این افراد دائما علاوه بر ترس از مرگ خود، نگران اند که اتفاق بدی برای خانوادهشان رخ دهد.
غلبه بر این نوع ترس کار سادهای نیست. در برخی موارد ، افراد حتی به کمک متخصصان نیز احتیاج دارند. البته اگر شما فقط غریزه حفظ خود را دارید ، هیچ مشکلی در این مورد وجود ندارد.
ترس از پیرشدن
این نوع ترس را میتوان به شرح زیر برطرف کرد: عجله نکنید، شما همچنان از نظر جسم و روح جوان هستید. به آنچه در انتظار 30-40 سال دیگر شما نیست فکر نکنید. نگاهی به اطراف بیندازید، زیرا افراد سالخوردهای وجود دارند که حتی در سن 80 سالگی همچنان با انرژی و از نظر بهداشتی سالم باقی می مانند.
ترس از ارتفاعات
ترس از ناتوانی در حل مشکلات
ترس به جامانده از گذشته
به عنوان مثال، اگر زمانی در اثر قطع برق فردی در آسانسور گیر کرده باشد، ممکن است او به طور خودکار افکار پر از ترسی نسبت به آسانسور داشته باشد تا جایی که حتی ممکن است استفاده از آسانسور را به طور کامل متوقف کند.
3 مؤلفه ترس
- مؤلفه جسمی مثل: درد قلب، عرق سرد ، فشار عضلانی
- مؤلفه ذهنی و حسی مانند ترس از دست دادن کنترل یک وضعیت یا مرگ
- مؤلفه رفتاری یعنی انتخاب نوع خاصی از رفتار مثل: فرار کردن، مخفی شدن، جیغ زدن
با این حال ، این سه مؤلفه همیشه به طور همزمان به کار نمیآیند و همیشه با همان شدت بیان نمیشوند. برخی از افراد دارای مؤلفه جسمی برجستهتر هستند، در حالی که برخی دیگر مؤلفه ذهنی یا رفتاری دارند. اما هر سه مؤلفه در بروز ترس نقش تعیین کنندهای دارند.
پنج تاکتیک برای غلبه و مهار ترس
ناتوانی ناشی از ترس میتواند به مشکلات جسمی و روانی مختلفی بیانجامد. در اینجا با چند راهکار آشنا میشوید که با تمرین آنها میتوان بر ترسهای خود غلبه و آنها را مدیریت و مهار کرد.
2- ترس خود را واکاوی کنید: واکاوی و تلاش برای شناخت مسائل راهی است که بسیاری از مشکلات ما را حل میکند. پس از آنکه پذیرفتید میترسید، نوبت به یافتن علتِ ترس است. این کار را می توانید با پرس و جو از والدین خود یا زیر و رو کردن خاطرات قدیمی انجام دهید. بسیاری از مواقع ترس ما ریشه در رویدادی ناخوشایند در کودکی ما دارد و با آگاهی از آن ترس ما نیز ناپدید می شود. همچنین میتوانید موقعیتهایی را که برای شما ترس به همراه دارد با جزئیات تمام تصور و بازبینی کنید. این روش به شما کمک می کند که دریابید واقعا از چه میترسید.
مزیت تنها صحبت کردن یا نوشتن این است که فرد تحتی فشار ناشی از قضاوت شدن قرار نمیگیرد. همچنین می توانید راجع به ترس خود نامه ای بنویسید برای مخاطب خیالی. در این روش هر چه را که به ذهنتان میرسد و موجب آزار شما میشود، برای مخاطب خیالی بنویسید.
4- ترس خود را با دیگران در میان بگذارید:
صحبت کردن با دیگری و شخصی که مورد اعتماد شما باشد، مرحله دیگری در مدیریت ترس است. به خاطر داشته باشید فردی را برای این کار انتخاب کنید که با شما همدلی کرده و شنونده خوبی باشد.
5- با ترس خود روبرو شوید:
مثلا اگر از ارتفاع می ترسید به تپه نوردی و کوه نوردی بروید؛ اگر از پیری میترسید به خانه سالمندان بروید و با آنان گفتگو کنید؛ اگر از مرگ میترسید به قبرستان بروید و حتی مراحل غسل و دفن و کفن را از نزدیک مشاهده کنید. اگر از حشراتی مثل سوسک، عنکبوت یا حیوانات خانگی مثل سگ و گربه و مرغ و خروس میترسید، در محیطی امن و آشنا به آرامی به آنها نزدیک شوید و لمسشان کنید.