نه به عشق یک‌طرفه با ده قانون نانوشته روانشناختی

سواد زندگی؛ سواد عاطفی؛ مریم طرزی- آیا تا به حال احساس کرده اید در رابطه ای بیشتر می بخشید تا اینکه چیزی دریافت کنید؟ رابطه یکطرفه،عشق یک‌طرفه، آرام آرام عزت نفس شما را می بلعد! اما خبر خوب اینجاست: افرادی که خود را باور دارند، هرگز اسیر چنین روابطی نمی شوند. روانشناسی ۱۰ قانون طلایی را فاش کرده که مانند یک سپر محکم، شما را از تله روابط ناسالم دور نگه می دارد. اینجا رازهایی را می خوانید که زندگی عاطفی تان را متحول می کند.

قوانین طلایی روانشناختی و عشق یکطرفه

تصور کنید در یک کشتی نشسته اید که فقط شما پارو می زنید، درحالیکه طرف مقابل تماشاچی است! عشق یک‌طرفه دقیقاً همین حس را دارند: خستگی، درماندگی و کاهش اعتمادبه نفس. اما چرا بعضی ها جذب این روابط می شوند و برخی دیگر از همان ابتدا مرزهای قاطعانه ای تعیین می‌کنند؟

تحقیقات روانشناسی نشان می دهد افراد با عزت نفس بالا، با رعایت ۱۰ قانون نانوشته، خود را از این دام ها دور نگه می دارند. آنها نه التماس عشق می کنند، نه خود را شایسته چیزی کمتر از عشقی واقعی می دانند.

اگر می خواهید شما هم یاد بگیرید چگونه دُم به تله های عشق یک‌طرفه ندهید، این مقاله نقشه گنجی است که منتظرش بودید!

دانستنی‌هایی در باب عشق 

شیمی و سازگاری در رابطه عاطفی یعنی چه؟

شیمی (Chemistry): این اصطلاح معمولاً به جذابیت فیزیکی اشاره دارد، اما می تواند شامل جذابیت فکری نیز باشد. مسئله این است که چقدر شریک عاطفی تان را جالب و هیجان انگیز می بینید. آیا از تماس فیزیکی با یکدیگر لذت می برید؟ آیا بین شما «شیمی» وجود دارد؟

این موضوع حیاتی است، زیرا بدون آن، شما چیزی بیش از دوستان معمولی نخواهید بود.میرا کیرشنباوم، مدیر کلینیکی مؤسسه چستنات هیل (مرکز درمان و پژوهش)، می نویسد: « نمی توانید بگویید شیمی خوبی دارید، مگر اینکه بتوانید بگویید: ‹من احساس می کنم محبت واقعی بین ما وجود دارد.›»

سازگاری (Compatibility): این بخش مربوط به اشتراک ارزشها و اهداف مشترک، لذت بردن از وقت‌گذرانی با هم و دوست داشتن یکدیگر است. سازگاری به زوجین کمک می کند تا از دوران سخت رابطه عبور کنند. با این حال، هم شیمی و هم سازگاری برای یک رابطه عاطفی سالم و طولانی مدت ضروری هستند.

اگر متوجه شدید که به افرادی جذب می شوید که نه شیمی دارید و نه سازگاری، ممکن است به سمت روابط یکطرفه، وابسته یا ناسالم کشیده شوید.

شاید شما در خانواده ای بزرگ شده اید که نقش مراقب را داشتید یا بیشتر روی خوشحال کردن دیگران تمرکز می کردید. حتی ممکن است احساس می کردید که بدون توجه به احساسات واقعی تان، همیشه باید خوش اخلاق باشید.

دکتر هارویل هندریکس، بنیانگذار «درمان رابطه ایمگو» (Imago Relationship Therapy)، می گوید ما به سمت شرکای عاطفی جذب می شویم که خلأهای دوران کودکی ما را پر می کنند. شاید تکرار گذشته، راهی برای تسلط یافتن بر مسائل ناتمام یا جستجوی آرامش با والدینی باشد که به ما آسیب زده اند.

در کتاب «گرفتن عشقی که می خواهید»، دکتر هندریکس توضیح می دهد که انتخاب شرکای سمی ممکن است ارتباط زیادی با تصویر ناخودآگاه شما از «معشوق ایده آل» داشته باشد؛ تصویری که بر اساس تجربیات با مراقبان دوران کودکی شکل گرفته است.

جمع‌بندی:

«شیمی» در رابطه به معنای جاذبه طبیعی و قوی بین دو نفر است، چه از نظر فیزیکی، چه احساسی یا فکری. وقتی دو نفر «شیمی» دارند، یعنی:

از بودن کنار هم لذت می برند.
ارتباط بین شان روان و عمیق است (حتی بدون گفتگوی زیاد).
تماس فیزیکی برای شان دلچسب است.
گفتگوهای شان جذاب و هیجان انگیز است.

مثال:

اگر با کسی «شیمی» داشته باشید، ممکن است با نگاه کردن به او احساس گرما یا هیجان کنید.

برعکس، اگر شیمی نباشد، حتی اگر طرف مقابل فرد خوبی باشد، رابطه ممکن است کسل کننده یا دوستانه به نظر برسد.

تفاوت «شیمی» و «سازگاری»:

شیمی: جذابیت و احساسات آنی و عمیق (مثل عشق در نگاه اول).

سازگاری: اشتراکات ارزشی، اهداف و توانایی حل مشکلات با هم (مثل داشتن تفریحات مشترک یا دیدگاههای هماهنگ درباره زندگی).

نکته کلیدی: یک رابطه موفق به هر دو نیاز دارد. ممکن است با کسی شیمی قوی داشته باشید اما سازگار نباشید (در این صورت رابطه پرتنش میشود). یا ممکن است با کسی کاملاً سازگار باشید اما شیمی نداشته باشید (در این صورت رابطه شبیه دوستی صمیمی میشود).

چرا بعضیها به روابط بدون شیمی/سازگاری کشیده می شوند؟

طبق توضیحات متن، این الگو ممکن است ریشه در تجربیات کودکی داشته باشد:

اگر در کودکی نقش «مراقب» را داشتید (مثلاً مجبور بودید والدین یا خواهر و برادرتان را راضی نگه دارید)، ممکن است در بزرگسالی هم به روابط یکطرفه گرایش پیدا کنید.

اگر والدین تان سرد یا آزاردهنده بودند، ناخودآگاه به سمت افرادی جذب می شوید که همان حس آشنا را منتقل می کنند (حتی اگر برایتان مضر باشد).

اکنون با دانستن این اطلاعات به سراغ افرادی می رویم که عزت نفس بالایی دارند؛ برای خود ارزش و احترام قائل اند؛ گرفتار عشق یک‌طرفه نمی شوند و برای ورود به هر رابطه عاطفی ای شیمی و سازگاری، هر دو را با هم دارند.

ده قانون طلایی افرادی که خود را شایسته چیزی کمتر از عشق نمی دانند

۱.از تنها بودن و تنها ماندن هراسی ندارند

بسیاری از افراد به دلیل ترس از مجرد بودن، به روابطی تن می‌دهند که برای شان مناسب نیست. زنان به ویژه زمانی که زوجی در کنار خود ندارند، بنا بر موقعیتی که دارند، احساس ناراحتی می کنند.

زنان و مردانی که عزت نفس بالایی دارند، از حرف دیگران به واسطه تنها ماندن و ازدواج نکردن ابایی ندارند.

۲. به موارد برهم زننده رابطه‌ فکر می کنند

فهرستی از حداقل ده ویژگی که از نظر شما زندگی ضروری است، مانند متفکر یا مسئولیت‌پذیر بودن، تهیه کنید. چند مورد از این موارد را که برای رفاه شما ضروری هستند، انتخاب کنید و در مورد آنها کوتاه نیایید. به عنوان مثال، شریکی که قابل اعتماد باشد یا در روزهای سخت کنار شما باشد.

یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ به این نتیجه رسید که افرادی که عزت نفس یا ارزش خود بالایی دارند، در انتخاب شریک زندگی خود، فهیم‌تر هستند و موارد برهم زننده رابطه‌شان بیشتر است.

این بدان معناست که آنها کمتر به روابطی که مطابق با استانداردهای شان نیست، رضایت می‌دهند و به توانایی خود در یافتن شریک مناسب اعتماد بیشتری دارند.

۳. به کمتر از آنچه لیاقتش را دارند، رضایت نمی دهند

وقتی از بسیاری از ارزش‌هایی که برای شما مهم هستند، بیش از حد کوتاه می‌آیید، این روابط معمولاً شکست می‌خورند.

روی موارد برهم زننده رابطه‌تان تمرکز کنید و شریکی را انتخاب کنید که بتوانید زندگی‌تان را با او به اشتراک بگذارید و عشق خود را با گذشت زمان عمیق‌تر کنید.

۴. در کنار او خود واقعی شان هستند

به عبارت دیگر، می‌توانید خودتان باشید و مجبور نیستید بی‌خیال باشید. در رابطه احساس امنیت می‌کنید و آزادانه افکار، احساسات و خواسته‌های خود را بدون ترس از طرد شدن بیان می‌کنید.

تحقیقات به طور مداوم نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری کلید ایجاد صمیمیت عاطفی و اعتماد در روابط است. وقتی افراد در به اشتراک گذاشتن خود واقعی‌شان، از جمله آسیب‌پذیری‌های شان، با شریک زندگی خود احساس امنیت و راحتی می‌کنند، احتمال بیشتری دارد که ارتباطات عمیق‌تر و معنادارتری ایجاد کنند.این زوج از  عشق یک‌طرفه به دورند!

۵. حرمت یکدیگر و حرمت رابطه را نگه می دارند

شما می‌توانید یکدیگر را به خاطر آنچه هستید بپذیرید، تحسین کنید و به آن احترام بگذارید. اگر به شریک زندگی خود احترام نگذارید، این حس به مرور زمان از بین می‌رود تا جایی که دیگر چیزی برای شما باقی نمی‌ماند.

شریک زندگی که واقعاً به شما اهمیت می‌دهد، باعث افزایش عزت نفس شما می‌شود. او برای شما ارزش قائل است، از شما تعریف می‌کند و شما را به انجام کارهایی که به نفع شماست تشویق می‌کند.

۶. به اعتماد هم آسیب نمی زنند

آیا او کسی است که می‌توانید به او تکیه کنید زیرا بین حرف و عمل خود ثبات نشان می‌دهد؟ وقتی کسی به شما علاقه دارد، به قولش عمل می‌کند.

7. برای هم وقت می گذارند

او شما را در اولویت قرار می‌دهد زیرا برای رابطه‌تان ارزش قائل است. این شامل پیام‌های متنی یا تماس‌های تلفنی منظم می‌شود تا نشان دهد که به شما فکر می‌کند.

8. یکدیگر را به حلقه نزدیکان شان وارد می کنند

وقتی کسی شما را واقعا بخواهد، حضور شما در زندگی اش به قدری جدی است که شما را به خانواده و عزیزانش معرفی می کند.
اگر اتفاق خاصی در زندگی‌اش رخ دهد، شما را دعوت می‌کند.
وقتی شریک عاطفی تان شما را در حلقه نزدیکان خود قرار می‌دهد، می‌تواند نشانه‌ای باشد که برای حضور شما ارزش قائل است و شما را بخش مهمی از زندگی خود می‌داند.

۹. شریکی انتخاب می کند که  هم از نظر شیمی و هم از نظر سازگاری، جذبش شود.

حتی اگر با کسی آشنا شدید که در نگاه اول شما را جذب نکرد، اما بسیار به شما علاقه نشان داد، صبور باشید به دنبال ویژگیهایی مانند مهربانی، سخاوت و ملاحظه کاری باشید، چون اینها خصوصیات کسی است که می تواند یک شریک عالی برای رابطه بلندمدت باشد.

۱۰.  در مورد آینده مشترک صحبت کند.

اگر با کسی وارد رابطه شده اید که علاقه ای به صحبت کردن در مورد آینده با شما بودن ندارد، بیشتر بر خوشگذرانی در لحظه حال متمرکز است و از آینده حرفی نمی زند. یا اینکه از پذیرش مسئولیت سرباز می زند. مراقب باشید.
اگر  گفت: “من برای تعهد آماده نیستم”، حرفش را جدی بگیرید – او به اندازه شما به شما علاقه ندارند. وقت خود را برای رابطه‌ای که آینده‌ای ندارد، تلف نکنید.

رها کردن روابط سمی هرگز آسان نیست. با این حال، با خودآگاهی و ابزارهای لازم، می‌توانید به اندازه کافی برای خودتان ارزش قائل شوید تا مرزهای بهتری با شریک زندگی‌تان تعیین کنید. می‌توان به رابطه‌ای که خودشکن، آزاردهنده یا خودویرانگر است پایان داد و به تنهایی یا در یک رابطه سالم شکوفا شد.

کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@