رعایت کرامت انسان در مراقبت های پزشکی و بهداشتی

سواد زندگی؛ توسعه توانمندی‌های فردی؛ مریم طرزی –هر کسی که به مراکز مشاوره پزشکی مراجعه می‌کند، در درجه اول یک انسان است. با این حال، گاهی اوقات، بار کاری زیاد یا کمبود آموزش در عمل بالینی سبب عدم رعایت کرامت انسانی مراجعه کننده در این مراکز می شود.

آنچه در مشاوره های پزشکی و بهداشتی در الویت اول توجه قرار دارد، احترام به کرامت انسانی است.

کرامت انسانی

کرامت غیرقابل مذاکره است، یا حداقل باید چنین باشد.افراد وقتی به متخصصان بهداشت مراجعه می‌کنند، معمولاً در وضعیت آسیب‌پذیری قرار دارند و به همین دلیل نیاز دارند که با احترام و همدلی با آنها برخورد شود.

رعایت کرامت انسانی بیمار، ماهیت بنیادی مراقبت های پزشکی است. در سال های اخیر ، افزایش امید به زندگی، افزایش تقاضاهای درمانی و مراقبتی و سرعت پیشرفت علم پزشکی ممکن است مانع از آن شده باشد که کادر درمان از رعایت کرامت انسانی و حریم خصوصی بیماران مطمئن شوند.

نکات کلیدی در ارتباط با رعایت کرامت انسانی در مراکز درمانی

1. کرامت انسانی:

این مفهوم به معنای احترام به ارزش و حقوق هر فرد است و باید در تمام جنبه‌های مراقبت‌های بهداشتی رعایت شود.

2. آسیب‌پذیری:

بیماران معمولاً در شرایطی به پزشک مراجعه می‌کنند که ممکن است احساس ضعف یا نگرانی داشته باشند، بنابراین نیاز دارند که با احترام و توجه برخورد شوند.

3. اعتماد:

بیماران باید به متخصصان بهداشت اعتماد کنند تا بتوانند به راحتی مشکلات خود را مطرح کنند و از درمان‌های لازم بهره‌مند شوند.

4. رفتار حرفه‌ای:

حرفه‌ای‌ها باید همدلانه، قاطع و مهربانانه با بیماران رفتار کنند تا احساس امنیت و آرامش بیشتری برای آنها ایجاد شود.

 رعایت کرامت انسانی در درمان و مراقبت‌های بهداشتی یک ضرورت است و نباید در هیچ شرایطی نادیده گرفته شود.

«در درمان دردِ بیمار بکوشید مفید و به داد رس باشید،پیش از آنکه آسیبی مضاعف برسانید.»

 بقراط 

هر فردی که به پزشک مراجعه می‌کند، یک انسان است و نباید تنها به عنوان “بیمار” شناخته شود. این دیدگاه به ما یادآوری می‌کند که هر بیمار دارای ارزش و حقوق انسانی است.

اصطلاح “بیمار” معمولاً به معنای فردی است که به طور منفعل منتظر درمان است. اما در حوزه سلامت روان، هدف از درمان این است که فرد به طور فعال در فرآیند بهبودی شرکت کند و روش‌های جدیدی برای درک وضعیت خود پیدا کند.

رویکردی به کرامت در مراقبت‌های بهداشتی

مهمترین نیاز بیماران درمان با احترام و رعایت کرامت انسانی است. عوامل مؤثر بر احساس کرامت بیماران عبارتند از:  رعایت حریم خصوصی، رازداری، ارتباط مناسب، ارائه اطلاعات کافی، حق انتخاب، مشارکت دادن بیمار در مراقبت و احترام.

ارتباط نامناسب و منتظر گذاشتن بیماران به مدت طولانی برای دریافت مراقبت ها، احساس کرامت را در آنان کاهش می دهد.

بیماران وقتی که احساس می کنند نادیده گرفته شده اند، پرسنل درمانی اطلاعات لازم را ندارند و همچنین قابل اعتماد نیستنند، فشار زیادی تحمل کرده و کرامت انسانی خود را در معرض تهدید می بینند.

عذر خواهی از بیماران و خانواده های آنها برای اشتباهات درمانی می تواند به حفظ کرامت انسانی آنان کمک کند

تمام حرفه‌ای‌ها قبل از اینکه خود را در مقابل بیماران قرار دهند، سال‌های زیادی آموزش دیده‌اند. اما، چند جنبه از درمان انسانی را در طول آموزش خود مطالعه می‌کنند؟

انسانی‌سازی درمان رویکردی ظریف است که به این مسأله می اندیشد. این مفهوم به معنای توجه به جنبه‌های مختلف انسان است: جسمی، روانی و اجتماعی.

مشکلات روانی معمولاً در زمینه‌های خاصی مانند روابط خانوادگی یا شغلی بروز می‌کنند و می‌توانند ریشه‌های بیولوژیکی و روانی داشته باشند.

در انسان‌سازی درمان‌ها، رفتارهایی که باعث می‌شود پزشک نزدیک‌تر و قابل دسترس‌تر باشد، اهمیت دارد. متخصصان بهداشت باید تجربیات و دانش خود را بدون تبعیض به بیماران ارائه دهند و با حساسیت و دقت به نیازهای آنها پاسخ دهند.

«احتیاط در نظراتی که در برابر بیمار بیان می‌شود، اساسی است.»

احترام و شنیدن فعال در درمان روانشناختی، پیوند بین درمانگر و بیمار را تقویت می‌کند.

عناصر قابل توجه ارتباط روان شناس با بیمار

با توجه به تأملات قبلی ما، اکنون می‌خواهیم عناصر یک مدل مراقبت‌های بهداشتی متمرکز بر کرامت را لیست کنیم. با این حال، ممکن است عناصر بیشتری نیز وجود داشته باشد.

آموزش در زمینه درمان محترمانه و انسانی، مبتنی بر همدلی و دلسوزی

استفاده مناسب از دانش و فناوری

آموزش در شیوه‌های خودمراقبتی حرفه‌ای:به گونه‌ای که بیمار باید از خود مراقبت کند

ترکیب تشخیص و درمان عینی: حرفه‌ای‌ها باید به ناراحتی‌های عاطفی و اجتماعی-فرهنگی بیمار توجه کنند

آموزش در زمینه ارتباطات قاطع

بازآموزی دوره‌ای در آموزش‌های اخلاقی

علاوه بر این، ضروری است که فرد را با نام صدا کنیم (اولارت، ۲۰۱۱). ممکن است این موضوع بدیهی به نظر برسد، اما بسیار آسان است که فردی را که به مشاوره مراجعه می‌کند «بیمار» فرض کنیم.

استفاده از اصطلاحاتی مانند بیمار انکولوژی، بیمار مبتلا به افسردگی یا بیمار مبتلا به دیس‌مرفی عضلانی به طرز فوق‌العاده‌ای غیرانسانی است.

در نهایت، افراد انسان‌هایی با نام‌های خاص و تاریخ‌های بیوگرافی منحصر به فرد خود هستند.

افراد به دلیل بیماری به حرفه‌ای‌های پزشکی مراجعه می‌کنند. اما این نباید به این معنا باشد که حرفه‌ای خود را برتر از دیگران تصور کند. در واقع، وضعیت نیازمند احترام فوق‌العاده‌ای است.

تعامل مناسب با بیمار، ایجاد حس اعتماد، همدردی و گوش دادن به سخنان بیمار در ایجاد احساس کرامت مؤثر است.

کادر درمان بایدرعایت کرامت انسانی بیماران را وظیفه خود دانسته و با توسعه احساس کرامت در آنان وظایف حرفه ای خود را به شایستگی انجام دهند.

کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@