
وقتی کاری را نمیتوانید انجام دهید، در حالی که توانایی انجام آن را دارید یا هنگامی که کاری را انجام نمیدهید در حالی که در اعماق وجودتان میدانید که باید آن را انجام داد، خود ویرانگری در شما سربرآورده و فعال شده است. در این درس هفت ویژگی برجسته یک فرد خود ویرانگر را مرور می کنیم. اگر برخی از این ویژگی ها را در خود سراغ دارید دست به کار شوید و با آن مبارزه کنید.
شما هم لابد کسانی را می شناسید که به خودشان باور ندارند، خود را بی کفایت می دانند و در همان آغاز کار شکست خود را متصور می شوند و حتی اگر به هدف برسند از پیروزی خود ناراحت و اندوهناکاند.
آنها که کارتون گالیور را دیده اند با شخصیت “گِلام” آشنا هستند که تکیه کلامش این بود: “من میدونم نمیشه”.
آنچه وضع را بدتر میکند این است که ما در بیشتر موارد تشخیص نمیدهیم دچار این رفتار غلط هستیم. در عوض، عدم موفقیت خود را ناشی از بیکفایتی میدانیم. احساس بی کفایتی نیز به نوبه خود افکار منفی دیگری را تقویت میکند و ما در دام خودویرانگری گرفتار میشویم که رهایی از آن بسیار دشوار است.
7 ویژگی خودْ ویرانگران
همه ما این وجه را در درون خود داریم با این حال ، برخی آن را به شخصیت اصلی خود تبدیل می کنند. اتفاقی که برای یک فرد خود ویرانگر می افتد این است که آنها اغلب به دلیل احساس گناه در ارتباط با چیزهای واقعی یا خیالی خود را مواخذه و توبیخ می کنند.
در این درس هفت ویژگی برجسته یک فرد خود ویرانگر را مرور می کنیم. اگر برخی از این ویژگی ها را در خود سراغ دارید دست به کار شوید و با آن مبارزه کنید. به یاد داشته باشید که شناخت و آگاهی از خود اولین گام برای اصلاح رفتار و امور است.
1- از رسیدن به هدف و پیروزی دچار غم و اندوه می شوند
آنچه آنها هنگام مواجهه با این پیروزی ها احساس می کنند، غم و اندوه و گاهی خشمی خاص است. آنها تقریباً همیشه سعی می کنند دستاوردهای خود را کوچک جلوه دهند. آنها اعلام می کنند که احساس خوشبختی برای چنین چیز احمقانه ای پوچ است. این نشانه روشنی از خود تخریبی شخص است.
2- دردسر راه می اندازند و بعد ناراحت می شوند
در مشاجره با دیگران، عجیب نیست که آنها زبانی پرخاشجو به کار بگیرند یا بی پروا سخن بگویند. به محض عبور طوفان، آنها به شدت احساس گناه می کنند که چرا مشکل درست کرده اند. آنها همچنین نسبت به سخنان و نحوه بیان خود احساس گناه می کنند.
3- حال خوبشان را نمیپذیرند حتی اگر واقعا خوب باشند
اگر اتفاقاً حالشان خوب باشد یا شما حال خوب آنها را ببینید، اذیت و عصبانی می شوند آنها به شما خواهند گفت که اشتباه می کنید. حتی ممکن است احساس خطر کنند. آنها به دنبال دلایلی برای توقف احساس خوب خود و و تایید ناراحتی درون خود را می گردند.
4- کارهای مهم و ضروری شان را به تعویق می اندازند
گویی فرار از هر شکلی از رفاه که به آن دسترسی دارند ضروری است. وقتی به دلیل همین فراموشی یا حواس پرتی آشکار فرصت های بزرگ را از دست می دهند، دلیل جدیدی پیدا می کنند تا خودشان را مجازات کنند.
5- تمایل به قربانی کردن خود برای دیگران
آنها به سادگی از رفاه خود صرف نظر می کنند تا آن را به دیگری تحویل دهند. آنها قادرند حتی یک ریال برای خودشان نگذارند تا به شخص دیگری کمک کنند و یا اینکه با رفتاری پرهزینه چاپلوسی شخص دیگری را بکنند. در عمق وجودشان، آنها برای چیزی احساس گناه می کنند .به طور کلی تصور بر این است که این دست و دل بازی و بخشندگی برای آنها شکلی از تأدیب و رستگاری است.
6- در مقابل توهین از خودش دفاع نمی کند
یک فرد خود ویرانگر نمی داند چگونه از خود دفاع کند. در واقع ، آنها احساس نمی کنند که باید از منافع خودشان محافظت کنند. آنها چنان نظر منفی راجع به خودشان دارند که احساس می کنند ارزش هدر دادن منابع را برای جلوگیری از آسیب دیدن ندارند.
به هر حال ، این نوع افراد احساس می کنند دیگران حق دارند از آنها سوءِاستفاده کنند. بسیاری از این رفتارهای خودتخریبی با سوءِاستفاده از آنها در دوران کودکی آغاز شده است بنابراین برای آنها رفتاری عادی است.
7- خودداری از روابط عاطفی و خویشاوندی
برای یک فرد خود ویرانگر برقراری ارتباط موثر با دیگران دشوار است. آنها در اعماق وجود اطمینان دارند که شایسته عشق و توجه و حتی دوستی نیستند. آنها چنین احساسی دارند چرا که برای خودش ارزشی قائل نیست.
اگر استثناً با کسی رابطه خوبی برقرار کنند، احساس غریبی می کنند. صدای نامحسوسی در درون آنها می گوید “مشکلی پیش می آید” و بدین ترتیب آنها خودشان را از رابطه خارج می کنند یا دچار وسواس می شوند یا حتی به سوءِاستفاده کنندگان خود روی میاورند تا سرانجام همان رابطه خوب هم از دست می رود.
یک فرد خود ویرانگر هم خود رنج میبرد و هم دیگران را رنج میدهد. گاهی اوقات مشکل به قدری حاد می شود که فرد اساساً منزوی شده و در خلوت زندگی می کند. پتانسیل رشد افراد خودویرانگر همیشه محدود است وبه دلیل همه ای افراد، نیازمند کمک حرفه ای برای درمان هستند.
پی نوشت:
در این درس تنها با نشانه های خودویرانگری آشنا شدیم. در درسی دیگر راه ها و رویکردهای پیشگیری و مقابله با خودتخریبی و این که چگونه جلو خود تخریبی را بگیریم ارائه می شود. م.ش
منابع:
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@