به فرزندانتان بگویید که میتوانند هر زمانی که خواستند درباره موضوعات دشوار با شما صحبت کنند. به کودکان بگویید که آنها برایتان بسیار مهم هستند، همیشه آمادۀ گوش دادن به حرفهایشان هستید و آنها میتوانند هر زمان که احساس نگرانی کردند به شما پناه بیاورند.
سواد زندگی؛ تربیت فرزندان؛ اخباری که این روزها دربارۀ شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان میشنویم، بیشتر ناراحت کننده هستند تا امیدبخش. بنابراین طبیعی است چنین اخباری که ما را ناراحت میکند، باعث اضطراب و نگرانی کودکانمان نیز بشود.
برای کودکان همیشه درک آنچه در اینترنت و تلویزیون میبینند یا از دیگران میشنوند، آسان نیست و به همین دلیل آنها بشدت غمگین میشوند.
شما میتوانید با یک گفتگوی باز و اطمینان بخش، به آنها برای درک بهتر وضعیت کنونی کمک کنید و حتی باعث تقویت روحیه فرزندانتان شوید.
در ادامه هشت روش برای چگونگی گفتگو با کودکان، آگاه کردن آنها از وضعیت بغرنج کنونی، آموزش آنها برای محافظت از خود و درنهایت کمک به آنها برای کاستن از ترسها و نگرانیهایشان پیشنهاد میشود که از سوی صندوق کودکان سازمان ملل متحد (
یونیسف)ارائه شده است:
۱- سوالاتی صریح از کودکان بپرسید و به پاسخهایشان گوش کنید
از فرزندانتان بخواهید هرچه دربارۀ ویروس کرونا شنیدهاند را برایتان بازگو کنند و احساسات و ترس و نگرانیهایشان در این باره را خیلی راحت با شما در میان بگذارند. ببینید که درباره این ویروس چقدر آگاهی دارند و اجازه دهید که به راحتی در این باره حرف بزنند.
اگر فرزند شما آنقدر کوچک است که درباره این بیماری چیزی نشنیده، نیازی به صحبت در این باره با او نیست. با این وجود هر زمان که شرایط مناسب بود، فرزندتان را تشویق کنید تا بیش از گذشته دستهایش را بشوید و بیش از گذشته نکات بهداشتی را رعایت کند؛ بدون آنکه او را بترسانید.
با آرامش با کودکانتان به گفتگو بنشینید و به آنها اجازه دهید تا آزادانه صحبت کنند. شاید بهتر باشد برای فراهم کردن زمینۀ چنین گفتگویی، قصهای را برایشان تعریف کنید یا مثلا با هم شروع به نقاشی کنید.
هرگز سعی نکنید که نگرانیهای کودکان را کوچک و ناچیز بشمارید و ترسشان را نادیده نگیرید. به آنها نشان دهید که احساساتشان را درک میکنید؛ به آنها بگویید که ترس و نگرانیهایشان در این شرایط طبیعی است. به کودکانتان نشان دهید که با دقت به حرفهایشان گوش میدهید و به آنها اطمینان دهید که همیشه و در هر زمانی میتوانند درباره این نگرانیها با شما یا معلمهایشان صحبت کنند.
۲- صادق باشید؛ متناسب با سن کودکانتان برایشان وضعیت کنونی را توضیح دهید
کودکان حق دارند که بدانند در حال حاضر در جهان چه میگذرد و بزرگترها نیز باید بدانند که چگونه در چنین وضعیتی از آنها در مقابل اضطرابها و پریشانیها محافظت کنند. برای گفتگو با کودکان، از کلماتی استفاده کنید که مناسب سنشان باشد. مواظب واکنشهای آنها باشید و نسبت به سطح اضطرابهایشان حساس باشید.
اگر جواب سوالهایشان را نمیدانید، از خودتان جوابهای بیپایه نسازید. از این فرصت استفاده کنید تا با کمک هم جوابها را مثلا از طریق اینترنت بیابید. سایتهای سازمانهای بینالمللی متعددی از جمله سازمان جهانی بهداشت و یونیسف منابع خوبی برای یافتن پاسخ سوالات هستند.
برای کودکانتان درباره اخبار و اطلاعات غلطی که این روزها کم نیست، توضیح دهید و به آنها بگویید که بهتر است به متخصصان اعتماد کنند.
۳- برایشان توضیح دهید که چگونه میتوانند از خودشان و دوستانشان مراقبت کنند
یکی از بهترین روشها برای محافظت از کودکان در مقابل ویروس کرونا و دیگر بیماریها، تشویق آنها به شستن مداوم دستهایشان است. لازم نیست برای این کار آنها را بترسانید. حتی میتوانید شستن دستها را به شکل بازی و شیوهای سرگرم کننده درآورید. مثلا هنگام شستن دستها آواز بخوانید یا برقصید.
همچنین میتوانید به کودکان بیاموزید که چگونه هنگام سرفه یا عطسه، جلوی دهان و بینی خود را با آرنج خود بگیرند، یا اینکه بهتر است به افرادی که عطسه و سرفه میکنند نزدیک نشوند. همچنین از کودکان بخواهید اگر احساس کردند که حالشان خوب نیست یا سردشان است، سرفه میکنند یا به راحتی نمیتوانند نفس بکشند حتما به شما بگویند.
۴- به کودکان احساس امنیت بدهید
در این روزها گاه تصاویری که از شبکههای تلویزیونی و اینترنتی پخش میشود، بسیار شوکه کننده هستند. کودکان نیز ممکن است این تصاویر را ببینند اما مشکل اینجاست که آنها خیلی نمیتوانند بین تصاویری که نمایش داده میشود و واقعیتی که در اطرافشان در حال روی دادن است، تمایزی قایل شوند و ممکن است فکر کنند که با خطری قریبالوقوع روبرو هستند.
میتوانید با فراهم کردن فرصتهایی برای بازی، به کودکانتان آرامش دهید و از استرس آنها بکاهید. این کار را هر زمانی که ممکن است انجام دهید، سعی کنید به برنامههای روتین زندگی کودکانتان پایبند باشید و تغییری در آن ایجاد نکنید. حتی ساعت خواب آنها را تغییر ندهید. همچنین میتوانید متناسب با شریط جدید، عادتهای جدیدی را در آنها بوجود آورید.
اگر در منطقهای زندگی میکنید که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده، به کودکانتان بگویید که بعید است به این بیماری مبتلا شوند و اینکه بسیاری از افراد مبتلا نیز در شرایط وخیم نیستند، اینکه بزرگسالان زیادی همچنان در حال کارند تا بتوانند از کودکان و خانوادههای آنها محافظت کنند.
اگر حال فرزندتان خوب نیست برایش توضیح دهید که بهتر است در خانه بماند یا در بیمارستان بستری شود. زیرا این کار برای او و دوستانش بهتر و مطمئنتر است. برای کودکتان توضیح دهید که شرایطش را درک میکنید، میدانید که گاه باید وضعیتی سخت یا حتی ترسناک را سپری کند، میدانید که ماندن در خانه یا در بیمارستان برای او کسل کننده است اما باید قوانین را برای محافظت از خود و دیگران رعایت کند.
۵- مراقب کودکانتان و رفتارهای تبعیضآمیز باشید
ایپدمی کرونا باعث شده است که برخی رفتارهای تبعیضآمیز نیز بیش از گذشته شایع شود. مراقب باشید که کودکانتان نه قربانی این رفتارها نشوند و نه خودشان چنین رفتارهایی را انجام دهند.
برای آنها توضیح دهید که شیوع کرونا هیچ ربطی به ظاهر مردم و اینکه اهل کجا هستند یا به چه زبانی صحبت میکنند، ندارد. همچنین از آنها بخواهید که اگر مثلا در مدرسه مورد توهین و تبعیض و آزار قرار گرفتند، حتما موضوع را با یک بزرگتر قابل اطمینان درمیان بگذارند.
به فرزندانتان بگویید که همه باید در مدرسه مورد احترام قرار بگیرند و اینکه هیچگونه آزاری قابل تحمل نیست. اینکه در هر شرایطی همه باید با هم مهربان و پشتیبان یکدیگر باشند.
۶- برای کودکانتان مثالهای مثبت و انرژیبخش بزنید
بسیار مهم است کودکان بدانند که مردم به یکدیگر کمک میکنند و نسبت به هم سخاوتمند هستند. با فرزندان خود درباره تلاشهای تیمهای پزشکی، دانشمندان و جوانان در این شرایط بحرانی صحبت کنید؛ تلاشی که برای مهار کرونا و محافظت از جامعه انجام میشود.
دانستن اینکه افراد مفید و مهربانی وجود دارند که برای مبارزه با این بیماری در تلاشند، میتواند به آنها احساس امنیت دهد.
۷- مراقب خودتان باشید
بهترین کمک به فرزندانتان این است که از خودتان بیش از همیشه مراقبت کنید تا بتوانید اوضاع را بهتر مدیریت کنید.
علاوه بر این کودکان متوجه واکنشهای شما به اخبار و اطلاعات هستند بنابراین آرامش و رفتار حساب شدۀ شما در مقابل اخبار و حوادث، به آنها آرامش و اطمینان میدهد. اگر احساس میکنید که اضطراب و نگرانی زیادی دارید، برای خودتان زمان بگذارید و از دیگر اعضای خانواده، دوستان و افراد قابل اعتماد برای بهتر شدن وضعیتتان کمک بخواهید. کارهایی انجام دهید که به آرامش و بهبودی شما کمک کند.
۸- در پایان گفتگوهای خود با کودکان، مراقب نتیجه گیریهای آنها باشید
مهم است که در پایان گفتگوهایتان با کودکان، دیگر هیچ کودکی احساس ناراحتی و نگرانی نکند. سعی کنید در جریان گفتگوها به کمک زبان بدن همچنین با آرامشی که در صدایتان دارید و به کار بردن جملات زیبا، از اضطراب کودکان بکاهید.
به آنها بار دیگر بگویید که میتوانند هر زمانی که خواستند درباره موضوعات دشوار با شما صحبت کنند. به کودکان بگویید که آنها برایتان بسیار مهم هستند، همیشه آمادۀ گوش دادن به حرفهایشان هستید و آنها میتوانند هر زمان که احساس نگرانی کردند به شما پناه بیاورند.