ازدواج عاشقانه یا سنتی؛ مطالعات علمی کدام را توصیه می‌کنند و چرا؟

سواد زندگی؛ سواد عاطفی- بسیاری از افراد ازدواج های عاشقانه را به ازدواج های سنتی و برنامه ریزی شده ترجیح می دهند. آنها استدلال می کنند که ازدواج با اتکا به عشق ادامه زندگی را نیز آسانتر می کند و ازدواج های عاشقانه از استحکام بیشتری برخوردارند. در سوی مقابل نیز کسانی که ازدواج سنتی را پیشنهاد می دهند معتقدند که ازدواج پیوندی است معقول و عشق در ادامه راهش را به زندگی باز می کند. رضایت زوجین از همسران خود در  دوران زناشویی مهمترین شاخصی است که بر اساس آن می‌توان نشان داد که کدام یک از این دو نگاه به ازدواج از لحاظ علمی و آماری تایید می شوند. شاید از این طریق بتوان به فرمولی دست یافت تا جوانان با اتکا به آن با آرامش بیشتری همسر آینده خود را انتخاب کنند. 

که عشق آسان نمود اول ...

 Ty Tashiro نويسنده و دانشمند علوم اجتماعي که سال‌ها در مورد رضایت زوج‌ها در مقاطع مختلف زندگی زناشویی تحقیق کرده در مصاحبه با هفته نامه خبري تايم به نكات جالبي اشاره مي‌كند:  رضايت همسران از ازدواج طي نخستين سال زندگي مشترك به طور ميانگين حدود 86 درصد است. حال چشمان خود را ببنديد و سعي كنيد سطح رضايت سال هفتم ازدواج را حدس بزنيد. بله همانطور که تصویر زیر نشان می دهد، مطالعات نشان داده اند که میزان رضایت از زندگی با طول سال‌های زندگی زناشویی نسبت عکس دارد. یعنی هرچه به تعداد سالهای زندگی زناشویی افزوده می شود از میزان رضایت از زندگی کاسته می شود. نمودار زیر میزان رضایت زوج‌ها  از زندگی زناشویی را در مقاطع مختلف نشان می دهد:

اما دليل کاهش رضایت از زندگی مشترک با گذر زمان چيست؟

بر اساس پژوهش‌های رابرت گرين نويسنده‌ كتاب "هنر فريبندگي"، اصلي ترين علت اختلافات زناشويي چيزي نيست جز خوگيری يا همان عادت کردن زوج‌ها به یکدیگر. اغوا شامل درجاتي از حيرت است كه به مرور و با طولانی شدن رابطه عاطفی رنگ می بازد. به عبارت دیگر زوج‌هایی که در سال اول زندگی زناشویی همه چیزشان برای یکدیگر تازگی دارد و از هر حرف و رفتار هم به شعف می‌آیند به تدریج و در طی سالها و آشنا شدن با خلق و خوی همدیگر، چيزی برای به وجد آوردن یکدیگر ندارند و همه زوايای زندگي مشترك‌شان عادی و آشنا مي‌شود.

ازدواج عاشقانه یا ازدواج سنتی (برنامه‌ريزی شده)؟

حالا به این پرسش اساسی می‌رسیم که از منظر مطالعات علمی ازدواج‌های برنامه‌ريزی شده يا همان ازدواج‌های سنتي شانس موفقيت بيشتری دارند یا ازدواج‌های عاشقانه؟ 

یک مطالعه که 50 ازدواج عاشقانه و 50 ازدواج سنتی را طی 10 سال بررسی کرده و نتایج آن در مقاله ای در مجله ازدواج منتشر شده نشان می دهد با وجود آن كه ازدواج هاي عاشقانه با شادماني بيشتري آغاز مي شوند، اما اين هيجان شديد با سرعت بالاتري افت خواهد كرد. اين در حالي است كه از ديدگاه علمي در ازدواج هاي سنتي، تازه پس از گذشت ميانگين 10 سال رضایت، خوشحالي، عشق و محبت ميان همسران افزايش می‌يابد و دوام آن نيز به مراتب بيشتر خواهد بود.

شینا اینگار نويسنده كتاب "هنر انتخاب" در اين خصوص مي گويد: زوج هايي كه با عشق ازدواج و به مدت كمتر از يك سال در كنار يكديگر زندگي كرده بودند، در مقياس عشق به امتياز 70 از مجموع 91 امتياز دست يافتند. در خانواده‌هاي مورد بررسي، اين عدد با گذشت زمان يك مسير نزولي نستبا ثابت را طي كرده است. پس از گذشت 10 سال مجددا همسراني كه همچنان به زندگي مشترك خود ادامه داده بودند، آزمايش شدند و اين بار امتياز 40 را ثبت كردند. در مقابل زوج هايي كه ازدواجي عاشقانه نداشتند، ميانگين امتياز 58 را نشان دادند. با وجود آن كه اين رقم از امتياز 70 بسيار پايين تر است، اما احساسات آنها در يك بازه زماني 10 ساله مشابه تقويت شده و امتياز بالاتر 68 گزارش شد.

اما به راستی راز موفقيت دراز مدت ازدواج هاي برنامه ريزي شده و سنتي چيست؟ چنين زوج هايي تنها به عشق جادويي و احساسات خارق العاده اعتقاد ندارند و به منظور ساخت آرامش, شادي و علاقه در رابطه خود تلاش مي كنند.

طبق مطالعه اي كه توسط مجله ازدواج و خانواده به چاپ رسيده است، اگر دائما به دنبال يك رابطه عاطفي افسانه اي باشيد به زودي نا اميد خواهيد شد. اين در حالي است كه با پذيرش واقعيات و تفاوت هاي بين فردي در مسير موفقيت قرار خواهيد گرفت.

كمك به تقويت زوايای زيبای زندگی به جای تلاش براي تغيير ديگری

با توجه به يافته هاي يكي از مقالات منتشر شده به وسيله انتشارات سيج، تلاش براي تغيير رفتار و افكار همسری كه از نظر فرد مقابل منفي است نتيجه مطلوبي به همراه نخواهد داشت. در اين مطالعه که 160 زوج داوطلب شركت داشتند مشخص شد با تمركز بيشتر همسران بر تغيير شريك زندگي نه تنها ميزان پيشرفت كاهش يافت، بلكه فرد به منظور تكرار رفتار مورد نظر لجبازتر نيز شده بود.

جان گاتمن محقق سرشناس و نويسنده كتاب "هفت اصل براي نتيجه دهي ازدواج" عنوان مي كند كه 69 درصد از مشكلات زندگي زناشويي دائمي هستند آن هم تنها به يك دليل؛ تلاش براي تغيير ديگري! وي در كتاب خود توضيح مي دهد كه بيشتر مشاجرات ميان زوج ها قابل حل و فصل نخواهند بود اما با اين حال همسران دست از تغيير ذهن فرد مقابل بر نمي دارند و از اين رو خانواده را وارد يك چرخه معيوب بي پايان مي كنند.

دليل اين مسئله چيست؟ محققان دریافتند اكثر اختلافات زناشویی ريشه در تفاوت هاي اساسي سبك زندگي، شخصيت و يا ارزش های اخلاقی در مقايسه با يكديگر دارند. حال اگر همچنان به بحث حول چنین مسائلی با همسر خود ادامه دهیم تنها اوقات ارزشمند زندگی مشترک را برای یکدیگر تلخ کرده و فاصله و نارضایتی را افزایش داده‌ایم. در حالی که اگر تفاوت های یکدیگر را بپذیریم و برای آن احترام قائل شویم به شادی و رضایت زندگی مشترک افزوده ایم. 

بر اساس پژوهشي از انجمن روانشناسي آمريكا، بهترين روابط عاطفي زماني شكل مي گيرند كه هر يك از طرفين به دنبال توجه به نقاط قوت و زيبايي هاي زندگي مشترك خود باشند و تمركزشان را از تغيير، كاهش  يا حذف بدي‌های طرف مقابل بردارند. كليد طلايي دست يابي به چنين هدفي فقط و فقط "ايجاد هيجان در زندگي با انجام فعاليت هاي جديد" خواهد بود.

دو توصیۀ کلیدی:

به تفاوت‌های فردی همسر خود احترام بگذارید: اینکه همسر شما سلایق و خصوصیات فردی و حتی فرهنگی دارد که با سلایق شما نامتناسب است دلیل نمی‌شود از او بخواهید آنها را تغییر دهد. تلاش برای تغییر همسر خود را متوقف کنید و از وجود تفاوتی که با شما دارد در هرچه رنگارنگ تر شدن زندگی مشترک بهره ببرید.

به جای هماهنگی به دنبال سازگاری باشید: بسیاری از افراد در زندگی مشترک تلاش زیادی را صرف هماهنگ کردن خود با همسرشان یا بالعکس می کنند. این در حالی است که راز زیبایی در تفاوت ها و سازگاری با وجود تمایز است. پس به جای تلاش برای هماهنگ شدن /کردن همسر خود به دنبال سازگاری با تمایزات زندگی باشید. این گونه به استحکام زندگی مشترک خود می افزایید و رضایت خاطر خود و همسرتان را نیز فراهم می آورید.

 کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@